ابزارهای کنترل کیفی در صنعت فولاد

زمانی که خریداران مقاطع فولادی می‌خواهند از کیفیت محصول خود مطمئن شوند. می‌توان کنترل کیفیت یا QC را به آن‌ها پیشنهاد کرد. کنترل کیفی مشخص می‌کند که یک محصول فولادی از ابتدا تا انتهای پروسه تولید، استاندارد‌های کیفی مورد نیاز را دارد یا خیر. حال این بررسی‌ها طی فرآیندی صورت می‌گیرد و نیازمند ابزارهایی است که در ادامه این موارد را توضیح می‌دهیم.

فرآیند کنترل کیفیت

پیش از آشنایی با ابزار های کنترل کیفی بهتر است بدانید که فرآیند کنترل کیفیت در دو مرحله زیر انجام می‌شود:

• بازرسی حین فرآیند تولید
• بازرسی محصول پس از تولید

حین فرآیند تولید مواد اولیه، تجهیزات و دستگاه ها را بررسی می‌کنند تا مطابق با استاندارد‌ها و الزامات از پیش تعیین شده باشد. پس از تولید نیز یک قطعه از محصول نهایی را به آزمایشگاه‌ها می‌فرستند و آن را از لحاظ خواص مکانیکی تست می‌کنند. البته تستهای دیگر نظیر تست خمش، ضربه، انعطاف پذیری و مغناطیسی نیز بر روی محصول انجام می‌شود. همچنین پس از تولید در صورت تمایل مشتری، می‌توان تست‌های فیزیکی بر روی فولاد انجام داد تا از صحت و سلامت آن مطمئن شد.

ابزارهای مورد نیاز برای سنجش کیفیت محصول

می‌توان در داخل و خارج از آزمایشگاه با استفاده از ابزارهای مختلف کیفیت محصول را مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. از این رو در ادامه مطالب شما را با چند ابزار کنترل کیفی آشنا می‌کنیم.

ابزارهای کنترل کیفی در آزمایشگاه

 1. دستگاه تست کشش: در این مرحله یک قطعه از فولاد داخل دستگاه قرار می‌گیرد و مقداری بار هیدرولیکی به آن وارد می‌شود. در این آزمایش مشخص می‌شود که میزان تنش تسلیم و تنش نهایی نمونه فولادی در برابر کشش چقدر است.

2. دستگاه تست ضربه: یکی دیگر از آزمایش‌های کنترل کیفیت مقاطع فولادی، تست ضربه است. بدین صورت که با استفاده از یک آونگ چرخشی با ارتفاع استاندارد به قطعه ضربه می‌زنند. این آزمایش برای تعیین رفتار فولاد در هنگام خمش و پیچش است.

3. دستگاه آزمون شکل‌پذیری: این تست برای بعضی از مقاطع مانند میلگرد، ورق و تیرآهن انجام می‌شود. به‌‌ طوری که قطعه را تا حدودی که نشکند خم می‌کنند و میزان انعطاف پذیری آن را ارزیابی می‌‍کنند.

4. دستگاه آزمون خوردگی: در این آزمایش نمونه فولادی را در محیط‌های خوردنده و شبیه‌سازی شده قرار می‌دهند و مقاومت به خوردگی آن را تست می‌کنند. دقت داشته باشید که قبل از آزمایش، سطح قطعه باید کاملا تمیز شود.

5. دستگاه آزمون ماشینکاری: ماشینکاری به معنای پرداخت سطح است. در این آزمایش مشخص می‌شود که نمونه برش‌خورده قابلیت پرداخت سطح را دارد یا خیر.

6. دستگاه تست خواص مکانیکی: در این آزمایش ابتدا سطح نمونه فولادی را صیقل می‌دهند. سپس از طریق میکروسکپ خواص مکانیکی آن را بررسی می‌کنند.

7. دستگاه تست مغناطیسی: در این تست نمونه محصول را مغناطیسی کرده و با ذرات آهن می‌پوشانند. در این سنجش تمام عیوب سطحی و غیر سطحی مانند پارگی، درز و ترک مشخص می‌شود.

8. دستگاه تست رادیوگرافی: این دستگاه خلأها را در نقاط اتصال جوش با استفاده از اشعه X و اشعه گاما مشخص می‌کند.

9. دستگاه التراسونیک: در این آزمایش یک موج صوتی با فرکانس بالا از فلز عبور می‌کند و به کمک آن نقص‌ها و ترک‌های داخلی مشخص می‌شود.

10. دستگاه آزمون سختی: این تست نیز با استفاده از دستگاه‌های راکول و برینل برای تعیین میزان سختی فولاد انجام می‌شود.

ابزارهای کنترل کیفی خارج از آزمایشگاه

در این روش، فردی به عنوان کارشناس QC در محل بارگیری محصول حاضر می‌‍‌‌شود. این فرد سلامت کالا را از لحاظ ظاهری چک می‌کند تا سطح آن تاب خوردگی، زنگ زدگی یا خراش نداشته باشد. همچنین با استفاده از ابزارهای زیر، ابعاد دقیق مقطع فولادی را اندازه‌گیری می‌کند.

• کولیس
• ورنیه
• خط کش
• ارتفاع سنج

استفاده از این ابزارهای کنترل کیفی نسبت به دستگاه‌های آزمایشگاهی آسان‌تر است و زمان کمتری هم برای آن صرف می‌شود. کارشناس QC نیز باید محصول را به خوبی بشناسد و از تمام استانداردهای کیفی آن آگاه باشد تا بتواند کیفیت محصول را تایید کند.

نتیجه گیری

کنترل کیفیت یکی از مراحل مهم در پروسه تولید مقاطع فولادی است. معمولا محصولاتی که دارای استانداردهای کیفی هستند از کیفیت بالاتری نیز برخوردارند. به طور کلی فرآیند کنترل کیفیت برای مقاطع فولادی از خط تولید کارخانه شروع می‌شود و در زمان بارگیری محصول نیز پایان می‌یابد. با بررسی کیفیت محصولات می‌توان خطاها را شناسایی کرد و به منشأ آن‌ها رسید. با رفع نقص‌ها و خطاها، عملکرد سیستم بهبود یافته و در نهایت محصولات با کیفیت تری تولید می‌شود. واضح است که محصول با کیفیت، رضایت مشتری را به همراه دارد.

بنابراین بهتر است کنترل کیفیت انجام شود تا از کیفیت محصول خریداری شده مطمئن شوید. شرکت مهد فولاد جهت تایید سلامت و کیفیت، کارشناس QC به محل بارگیری می‌فرستد. این کارشناس کالای شما را از لحاظ فیزیکی بررسی می‌کند و پس از تایید کیفیت، محصول ارسال می‌شود. امیدوارم که مطالعه این مقاله اطلاعات مفیدی را به شما منتقل نماید. چنانچه سوال یا نظری داشتید حتما در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.