کاربرد لوله فولادی در صنعت ساختمان‌سازی کدام است؟
20 اردیبهشت‌ماه 1402 | 13:13
نویسنده: mahdefoolad
زمان مورد نیاز برای مطالعه: 7 دقیقه
لوله فولادی (steel pipe) ازجمله رایج‌ترین انواع لوله‌ها در صنعت است. این لوله یک استوانه توخالی است که از آن برای انتقال یا نگهداری مواد و مایعات استفاده می‌شود. در واقع، لوله فولادی وسیله‌ای برای حفاظت مواد داخل لوله از محیط بیرون آن و انتقال مایعات و سیالات است. کاربرد لوله فولادی بر اساس نیازها و خواسته‌های صنایع مختلف و با حفظ مشخصات و استانداردها تولید می‌شود.
در ساختمان‌سازی نیز از لوله‌کشی استفاده می‌شود که یکی از فرایندهای مهم در صنعت ساختمان، لوله‌کشی است. در این زمینه اگر لوله‌ها باکیفیت نباشند و به درستی طراحی و اجرا نشوند؛ مشکلات اساسی را برای ساختمان به‌وجود می‌آورند. در فرایند ساختمان‌سازی از لوله‌ها در تأسیسات، انتقال آب، فاضلاب ساختمان و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شود. در ادامه این مقاله از مهدفولاد با معرفی بیشتر لولههای فولادی و کاربرد آنها همراه ما باشید.
لوله فولادی چیست؟
لوله فولادی استوانه‌ای بلند است که دو سر آن باز بوده و سطح مقطع آن دایره است. این لوله توخالی است و از جنس فولاد ساخته می‌شود. در صنایع مختلف از لولههای فولادی استفاده زیادی می‌شود. کاربرد لوله فولادی تنها به انتقال مایعات و سیالات محدود نمی‌شود و در فواصل کوتاه‌تر می‌توان از آنها برای انتقال مواد جامد هم استفاده کرد. برای شکل دادن به لولههای فولادی از روش هیدروفرمینگ لوله استفاده می‌شود. فرآیند هیدروفرمینگ لوله به 3 روش انجام می‌گیرد: ۱. هیدروفرمینگ فشار پایین ۲. هیدروفرمینگ فشار بالا ۳. هیدروفرمینگ فشار متغیر.
به هر میزان که کیفیت و ضخامت این لوله‌ها بیشتر باشد، با اطمینان بیشتر و در زمان کوتاه‌تر می‌توان حجم بیشتری از مواد را منتقل کرد و هزینه بالای خرید و نصب این لوله‌ها در مدت کوتاه قابل جبران خواهد بود. لوله فولادی در جنس‌های مختلف پلاستیکی، فولادی، بتنی، پی وی سی، استیل، آلومینیوم و غیره تولید می‌شود.
انواع لوله فولادی
بر اساس مشخصاتی که لوله فولادی دارد، به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شود. هرکدام از این انواع باتوجه به ویژگی که دارند، در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. از متداول‌ترین لولههای فولادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
لوله گازی
یکی از مهم‌ترین لولههای فولادی، لوله گاز است که از جنس فولاد یا پلی اتیلن بوده و برای انتقال گاز در ساختمان استفاده می‌شود. لوله گاز به دو صورت توکار و روکار استفاده می‌شود.
لوله مسی
یکی دیگر از پرکاربردترن لولههای فولادی، لولههای مسی هستند که از آنها برای خطوط آب‌رسانی در ساختمان و خانه‌ها استفاده می‌شود. از این لوله‌ها همچنین برای سیستم‌های تهویه، سیستم‌های لوله‌کشی و سیستم‌های حرارتی استفاده می‌شود. لوله مسی مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. انواع لوله مسی عبارتند از: لوله مسی کلاف، لوله مسی شاخه‌ای، لوله مسی مویین و لوله مسی کویل.
لوله اسپیرال
لوله اسپیرال لوله فولادی نورد گرم و مارپیچی است که در اندازه‌های 8 تا 120 اینچ تولید می‌شود. این لوله دارای ویژگی مقاومت در برابر شکست و ترک لوله، قابلیت شکل‌پذیری، عدم نیاز به تجهیزات سنگین برای تولید، عدم وجود محدودیت در طول لوله فولادی و غیره است.
لوله مانیسمان
مانیسمان درز ندارد و عمده کاربرد آن در صنایع حساس است. این لوله با روش خاصی تولید می‌شود و به همین دلیل هم در بازار از دیگر لوله‌ها گران‌تر است.
لوله داربست
داربست‌هایی که در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند، از نوع لوله فولادی داربست هستند که برای دسترسی به جاهای سخت ساختمان از آنها استفاده می‌شود.
لوله لنس
لوله لنس از جنس تیوب فولادی است و مهم‌ترین کاربرد آن انتقال گاز و پودرهای مختلف مذاب است. اغلب گازها حتی آرگون، اکسیژن و نیتروژن را هم می‌توان از لوله لنس به مقصد موردنظر انتقال داد یا اصطلاحا تزریق کرد.
لوله گوشت دار
لولههای فولادی که ضخیم‌تر هستند، به دلیل شکل دیواره آنها گوشت دار یا فولادی ضخیم نام‌گذاری شده‌اند. این لوله‌ها باتوجه به ضخامتی که دارند، قابلیت جوش‌پذیری ندارند.
لوله مبلی
این نوع از ورق نازک و دارای ضخامت کم تولید می‌شود و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که انواع آن، لوله بدون درز و لوله سبک درزدار است.
لوله api
از لوله api برای انتقال حجم وسیع نفت و گاز با سرعت بالا استفاده می‌شود.
لوله آتشخوار
این لوله صنعتی و با آلیاژ خاص است و جنس آنها به صورتی است که در برابر فشار و حرارت بالا مقاومت خوبی دارد؛ به همین دلیل برای انتقال گازهای پرفشار و مایعات با حرارت بالا استفاده می‌شود.
لوله جدار چاه
این لوله در ساخت‌وساز کاربرد زیادی دارد و در ابعاد و ضخامت‌های مختلف تولید و وارد بازار می‌شود.
لوله صنعتی
این لوله دارای مقاومت بالایی نسبت به دیگر لوله‌ها است و از آن برای انتقال سیالات، ساخت پل‌های فلزی و خرپاها و صنایع پتروشیمی استفاده می‌شود.
لوله گالوانیزه
این لوله در برابر خوردگی و فرسایش مقاومت و استحکام بالایی داشته و انواع لوله گالوانیزه فولادی و لوله گالوانیزه آهنی دارد.
لوله استنلس استیل
در برابر مواد خورنده مقاومت بالایی دارد و از آن برای انتقال مواد خوراکی بدون تغییر رنگ و بو استفاده می‌شود.
لوله بدون درز مانیسمان
از این لوله در حدود 65 درصد از صنایع مختلف استفاده می‌شود؛ زیرا استحکام و یکپارچگی بسیار زیادی دارد.
لوله درزدار
لوله درزدار یا لوله درز مستقیم نوع دیگری از لوله فولادی است که در تولید آن ورق‌ها را با ضخامت خاص برش داده و از غلتک عبور می‌دهند.
تولید لوله فولادی
لولههای تولیدی معمولا تا قطر 44 اینچ تولید می‌شوند و امکان تولید لوله‌هایی با قطر 42 اینچ فقط در کشورهایی مانند چین و امریکا وجود دارد. طول لولههای فولادی اغلب به‌صورت شاخه‌های ۶ متری است. به‌طور کلی قطر انواع لوله فولادی بر میزان تحمل فشار این لوله تاثیرگذار است. لولههای فولادی که قطر آنها از ۱۲ اینچ کمتر است، قطر اسمی و خارجی متفاوتی دارند؛ ولی در لوله‌هایی با قطر بیشتر از ۱۴ اینچ، قطر اسمی و خارجی لوله برابر است. فرایند تولید به روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
- روش جوش دادن: در این روش ورق‌های فولادی را دور یک قالب می‌پیچند و بعد از آن، درز لوله را لحیم‌کاری می‌کنند؛ به این عمل در اصطلاح جوش‌دادن گفته می‌شود. لولههای تولید شده با این روش، از قیمت مناسب‌تری برخوردار است؛ اما پایداری دیگر روش‌ها را ندارد.
- روش قالب خمیری یا بدون درز: در این روش، فولاد داغ را وارد قالب کرده و به این ترتیب به لوله شکل داده می‌شود. می‌توان لوله‌هایی با قطر ۵۰۰ mm تولید کرد. قیمت این لوله‌ها بیشتر بوده و کیفیت و اطمینان بیشتری دارد.
- روش قالب گیری: این روش تولید لوله، روش رایجی نیست. در روش قالب‌گیری، مایعی داغ را درون قالب‌ها ریخته و به لوله تبدیل می‌کنند. این روش به اندازه روش بدون درز قابل اطمینان نبوده و به آسانی در برابر ضربه ترک نمی‌خورد.
کاربرد لوله فولادی
استفاده لوله فولادی در صنایع مختلف و به‌خصوص ساختمان‌سازی بسیار زیاد است. این لوله‌ها در برابر فشار و خوردگی مقاومت بالایی دارند و عمده استفاده آنها برای انتقال مایعات و سیالات است. هر چقدر که ضخامت و کیفیت لوله فولادی بیشتر باشد، میزان تحمل فشار آن هم بالاتر است. این لوله‌ها کاربرد بسیاری در صنعت ساخت‌وساز داشته و برای انواع لوله‌کشی توکار ساختمان استفاده می‌شود. کاربردهای دیگر لولههای فولادی به شرح زیر است:
- استفاده در ساخت لوازم خانگی
- استفاده در صنعت خودروسازی
- استفاده در صنعت ساختمان‌سازی
- داربست
- استفاده در پل‌سازی
- استفاده در صنعت کشاورزی
- استفاده در مراکز تفریحی
- استفاده در ساخت تجهیزات پزشکی
مزایای لوله فولادی
لولههای فولادی دارای مزایای مختلفی به شرح زیر است:
- مقاومت زیاد در برابر فشار
- مقاومت بالای سطح داخلی در برابر خوردگی
- ایمنی زیاد
- گستردگی سیستم‌های محافظت در برابر خوردگی
- امکان تولید وسیع با قطر و ضخامت مختلف
- امکان فرآیند الکترولیز
- انتقال سریع نفت و گاز
- وزن لوله فولادی
باتوجه به اهمیت لولههای فولادی در صنایع مختلف و به‌خصوص ساخت‌وساز، اطلاع از وزن دقیق این محصولات به خریداران آن می‌تواند کمک بسیاری کند. برای مثال: باتوجه به کاربرد هر پروژه، ممکن است نیاز به لولههای سبک یا سنگین فولادی باشد. بنابراین باید پیش از خرید اقدام به اندازه‌گیری وزن لوله کنیم. لولههای سبک به لوله مبلی معروف هستند که اغلب در ساخت لوازم خانه یا لوازم تزئینی استفاده می‌شوند و لوله‌هایی که در صنعت نفت و گاز مورد نیاز است، معمولا دارای وزن بالاتری است. چند روش برای محاسبه وزن لوله فولادی وجود دارد که به شرح زیر است:
- روش محاسبه آنلاین در وب‌سایت‌ها یا نرم‌افزارهای آنلاین.
- فرمول محاسبه وزن لوله فولادی:
۱۰۰۰/(چگالی*طول*۳.۱۴*ضخامت لوله*(ضخامت لوله – قطر بیرونی)) = وزن لوله فولادی (کیلوگرم)
قیمت لوله فولادی
کیفیت لولههای فولادی در قیمت آنها تأثیر دارد. لولههای بی‌کیفیت با گذشت زمان دچار فرسودگی می‌شوند و از بین می‌روند و همین موضوع ضررهای مالی زیادی را به‌دنبال خواهد داشت. مهم‌ترین ویژگی لوله خوب برای خرید، مواد اولیه باکیفیت، استحکام لازم در برابر فشارهای ناگهانی، عدم تغییر شکل شیمیایی یا فیزیکی در برابر سرما وگرما، دوام و پایداری بالا است.
قیمت لوله‌ها بر اساس جنس و نوع محصول تولیدی دارای تنوع زیادی است که بر هزینه‌های نهایی ساخت‌وساز نیز مؤثر است. نوسانات قیمت دلار، نرخ تورم، تحولات جهانی، هزینه حمل‌ونقل، قیمت مواد اولیه، عرضه و تقاضا، سیاست‌های اقتصادی دولتی، در دسترس بودن انرژی، کارخانه سازنده لوله و غیره همگی بر قیمت نهایی لوله موثر است.
جمع بندی
لوله‌کشی در ساختمان‌سازی هم کاربرد دارد. در واقع، یکی از فرایندهای مهم در صنعت ساختمان، لوله‌کشی است. در این زمینه اگر لوله‌ها باکیفیت نباشند و به درستی طراحی و اجرا نشوند، مشکلات اساسی را برای ساختمان به‌وجود می‌آورند. لوله فولادی استوانه‌ای بلند بوده که دو سر آن باز است و سطح مقطع آن دایره است. این لوله توخالی است و از جنس فولاد ساخته می‌شود. در صنایع مختلف از لولههای فولادی استفاده زیادی می‌شود. کاربرد لوله فولادی تنها به انتقال مایعات و سیالات محدود نمی‌شود.
کاربرد لوله فولادی در صنایع مختلف و به‌خصوص ساختمان‌سازی بسیار زیاد است. این لوله‌ها در برابر فشار و خوردگی بسیار مقاوم هستند و عمده استفاده آنها برای انتقال مایعات و سیالات است. هر چقدر که ضخامت و کیفیت لوله فولادی بیشتر باشد، میزان تحمل فشار آن هم بالاتر است. به دلیل اهمیت لوله فولادی در صنایع مختلف و به‌خصوص ساخت‌وساز، اطلاع از وزن دقیق این محصولات به خریداران آن می‌تواند کمک بسیاری کند. برای مثال: باتوجه به کاربرد هر پروژه، ممکن است نیاز به لولههای سبک یا سنگین فولادی باشد؛ به همین دلیل هم وزن آن باید اندازه‌گیری شود.
کیفیت لولههای فولادی در قیمت آنها تأثیر دارد. لولههای بی‌کیفیت با گذشت زمان دچار فرسودگی می‌شوند و از بین می‌روند و همین موضوع ضررهای مالی زیادی را به‌دنبال خواهد داشت. عوامل زیادی بر قیمت لوله فولادی موثر است. قیمت لوله‌ها بر اساس جنس و نوع محصول تولیدی دارای تنوعی زیادی هستند که بر هزینه‌های نهایی ساخت‌وساز نیز موثر است. نوسانات قیمت دلار، نرخ تورم، تحولات جهانی، هزینه حمل‌ونقل، قیمت مواد اولیه، عرضه و تقاضا و غیره می‌تواند بر قیمت لوله‌ها موثر باشد.
