انواع استاندارد میلگرد

آرماتور یا میلگرد از مهمترین مصالح ساختمانی موجود است که در سازه‌های بتنی، به شکل‌های مختلف، استفاده می‌شود. برای ساخت مصالح ساختمانی مختلف مانند میلگرد، از استاندارد‌های مشخص و خاصی استفاده می‌شود که به صورت مستقیم بر مشخصات شیمیایی و مکانیکی محصول تأثیرگذار است. رعایت استاندارد‌های مختلف در زمان تولید میلگرد، در نهایت بر قیمت آن اثر می‌گذارد. در واقع، مصرف‌کننده به واسطه استاندارد‌هایی که مبنای ساخت میلگرد هستند، می‌تواند از امنیت سازه اطمینان بیشتری حاصل کند. علاوه بر این، با انتخاب هوشمندانه میلگرد، حتی می‌توان هزینه تمام شده پروژه را همزمان با ارتقای کیفیت، کاهش داد. در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع استاندارد میلگرد‌ بپردازیم. با ما همراه شوید.

منظور از استاندارد میلگرد چیست؟

قبل از سال ۱۸۷۸، میلگرد‌ها بدون هیچ روش یا قواعد خاصی تولید می‌شدند تا اینکه اولین بار تادئوس‌هایت، استاندارد‌هایی برای تولید و ساخت میلگرد به ثبت رساند. امروزه کشور‌های مختلف بر طبق شرایط آب و هوایی و اقلیمی خود، استاندارد‌های جداگانه‌ای برای میلگرد‌ها به ثبت رسانده‌اند. در کشور ایران نیز تولید میلگرد با رعایت استاندارد جهانی، بر اساس ۳ استاندارد مختلف، انجام می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین سایز‌های میلگرد در صنعت ساختمان‌سازی، جدول سایز میلگرد است.

این سایز‌ها، معمولاً توسط کارخانه‌های داخلی، تولید می‌شوند. قیمت میلگرد معمولاً بر اساس وزن آن تعیین می‌شود. در حال حاضر قیمت هر کیلو میلگرد بین ۲۰۰۹۰ تا ۲۲۹۴۰ تومان متغییر است. قیمت روز میلگرد روزانه، توسط افراد زیادی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بتوانند با بررسی نرخ آن، بودجه لازم برای خرید محصولات خود را برآورد کنند.

استاندارد میلگرد ۳۱۳۲ ایران

خرید میلگرد، یکی از مهمترین و پر چالش‌ترین مراحل در هنگام ساخت ساختمان‌ها است. از یک طرف، تولیدکنندگان مقطع فولادی زیاد هستند و از طرفی دیگر استاندارد‌های تولید آن متنوع است. استاندارد میلگرد ایران یا استاندارد میلگرد ۳۱۳۲، بر گرفته از انواع استاندارد میلگرد مانند استاندارد جهانی ISO، استاندارد JIS ژاپن، استاندارد‌های DIN و AWS، کشور‌های حوزه CIS، استاندارد BS، استاندارد ASTM آمریکا و استاندارد GOST روسیه است. در ایران، در سال۱۳۶۹، استاندارد میلگرد توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شد و در سال ۱۳۷۱ به اجرا درآمد. در این استاندارد، روش‌های آزمون و خصوصیات میلگرد‌های آجدار و ساده که در بتن استفاده می‌شوند، مشخص شده است.

میلگرد‌ها در استاندارد ایران، به چهار دسته A۱، A۲، A۳ و A۴ تقسیم شده‌اند. در حالت کلی مقاطع فولادی در دو نوع آجدار و ساده تولید می‌شوند. عوامل زیادی بر قیمت میلگرد ساده تأثیر می‌گذارند. این عوامل می‌توانند تابع شرایط اقتصادی و سیاسی کشور و اوضاع اقتصاد جهانی باشند. قیمت میلگرد آجدار، به دلیل پیچیدگی فرآیند تولید آن و کاربرد بیشتری که در صنعت دارد، از میلگرد ساده، بیشتر است. بیشتر کارخانه‌های ایرانی، میلگرد‌های خود را به صورت آجدار تولید می‌کنند.

آیین‌نامه بتن ایران (آبا)

آیین‌نامه بتن ایران با نام اختصاری بتا، در قالب یک نشریه ۳۶۸ صفحه‌ای در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه و منتشر شد. هدف از انتشار این آیین‌نامه، ارائه تمامی ضوابط و استاندارد‌های لازم در زمینه ساخت و ساز، برای بالا بردن ایمنی و پایانی سازه‌ها است. در آیین‌نامه بتن کشور، هر آنچه که باید درباره طراحی، آنالیز، ساخت و ساز و اطلاعات لازم در مورد مشخصات و اجرا موادی که باید در سازه‌های بتنی به کار روند، مشخص شده است؛ به همین دلیل همراه داشتن آن برای سازندگان و مهندسان، از نان شب نیز واجب‌تر است.

استاندارد astm میلگرد آمریکا

افراد برای تولید میلگرد با استاندارد‌های مختلفی روبرو هستند. تمامی این استاندارد‌ها به وسیله سازمان‌های بین‌المللی تهیه شده‌اند. یکی از معتبرترین استاندارد‌های بین‌المللی، استاندارد astm میلگرد یا انجمن تست مواد آمریکا است. ASTM استاندارد‌های مختلفی برای تولید میلگرد آجدار تعریف کرده است. در ادامه این استاندارد‌ها را نام می‌بریم:

•  استاندارد ASTM A۹۵۵ مخصوص میلگرد‌های آجدار زنگ نزن
• استاندارد ASTM A۷۰۶ مخصوص میلگرد‌های آجدار از انواع کم آلیاژ
• استاندارد ASTM A۱۰۳۵ مخصوص کروم میلگرد آجدار و انواع محصولات کم کربن
•  استاندارد ASTM A۷۰۶ برای انواع میلگرد‌ تولیدی با فولاد ریلی

استاندارد GOST ۵۷۸۱ روسیه

استاندارد روسی میلگرد که به آن استاندارد GOST ۵۷۸۱ نیز گفته می‌شود، میلگرد‌ها را در شش دسته از A۱ تا A۶ طبقه‌بندی می‌کند. مقاومت کششی این میلگرد‌ها بر حسب کیلوگرم بر میلی‌متر مربع به ترتیب ۳۸، ۵۰، ۶۰، ۹۰، ۱۰۵ و ۱۲۵ است. مقاومت تسلیم این میلگرد‌ها بر حسب کیلوگرم بر میلی‌متر نیز به ترتیب ۲۴، ۳۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۰۰است.

استاندارد JIS G۳۱۱۲ ژاپن

به دلیل اینکه کشور ژاپن در کمربند زلزله واقع شده است، میلگرد‌های تولید شده آن، باید مقاومت بیشتری داشته باشند و در تمامی سطح‌های خود یکسان باشند. در واقع، این ثابت بودن مقاومت، موجب می‌شود تا مقطع، در هنگام وقوع زلزله نشکند. میلگرد‌های تولیدی استاندارد ژاپن، بعد از ورود به فرآیند، در دمای محیط به آرامی سرد می‌شوند. نتیجه این عمل، تولید محصولی با مقاومت بالا و یکنواخت در تمامی سطح‌های خود، است.

استاندارد DIN ۴۸۸ آلمان

در استاندارد آلمان DIN ۴۸۸ از روش خنک کاری ترمکس برای رسیدن به خواص گرید b۵۰۰b استفاده می‌شود. در این روش شمش فولادی در ابتدا وارد فرایند نورد می‌شود. سپس آن را از لوله‌های سرد عبور داده تا به دمای محیط برسد. در واقع تغییر ناگهانی دما که از ترمکس حاصل می‌شود، باعث اختلاف مقاومت در مرکز و سطح قطعه می‌شود. اولین و تنهاترین شرکت دارنده گواهینامه استاندارد آلمان DIN ۴۸۸ در ایران، فولاد بافق است.

استاندارد BSI BS۴۴۴۹ بریتانیا

BSI سازمان استاندارد ملی بریتانیاست که برای مصالح ساختمانی مانند میلگرد، مجموعه‌ای از استانداردها را عرضه می‌کند. در واقع این استاندارد، برای میله‌های فولاد کربنی است که بتوانند بتن را تقویت کنند. طبق این استاندارد، تضمین می‌شود که اگر میلگردی براساس آن تولید شود، این میلگرد از نظر کیفیت، تحمل ابعادی و خواص مکانیکی کاملا سازگار است و می‌توان از آنها در پروژه‌های ساختمانی مختلف، استفاده کرد. البته نهادهایی که گواهی مستقل را صادر می‌کنند وظیفه نظارت بر رعایت این استاندارد را دارند. آنها آزمایش‌ها و بررسی‌های متعددی در دوره‌های مختلف انجام می‌دهند تا مطمئن شوند اگر تولیدکننده میلگردی را ساخته است، دقیقا براساس این استانداردها و الزامات موردنظر باشد.

استاندارد بین‌المللی ISO ۶۹۳۵

به منظور هماهنگی جهانی استاندارد‌های صنعتی در سال ۱۹۴۶، سازمان بین‌المللی استاندارد تأسیس شد. توسط این مجموعه، استاندارد‌های مختلفی مانند ISO ۶۹۳۵-۱ مخصوص میلگرد‌های ساده و ISO ۶۹۳۵-۲ برای میلگرد‌های آجدار تعریف شده است. هدف این استاندارد‌ها، مشخص کردن خصوصیات و ویژگی‌های میلگرد فولادی گرم نور دیده است که تولیدکننده‌های ایرانی در تولید انواع میلگرد‌های آجدار، از آن استفاده می‌کنند. این استاندارد ویرایش شده و به چهار نوع A۱، A۲، A۳ و A۴ تقسیم می‌شود که در بازار به آن‌ها، استاندارد‌های شناخته شده نیز گفته می‌شود.

در تعیین استاندارد میلگرد چه معیار‌هایی بررسی می‌ شود؟

اولین عامل بررسی استاندارد میلگرد به خصوصیات و مشخصات ظاهری آن می‌پردازد. میلگرد‌های تولیدی توسط کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد، هر کدام طول و قطر اسمی متفاوتی دارند. جدول وزنی میلگرد بر اساس طول میلگرد و قطر آن به دست می‌آید. این جدول طبق استاندارد‌های مختلف شرکت‌ها، متفاوت است. یکی از مهمترین کاربرد‌های این جداول، محاسبه وزن بسته‌بندی میلگرد‌ها پس از تولید است که به آن بندیل میلگرد سایز نیز گفته می‌شود.

از دیگر عواملی که در استاندارد میلگرد‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، الزامات مکانیکی در تولید هر میلگرد است. این استاندارد‌ها به خاطر تفاوت در خواص مکانیکی، بر تعیین قیمت روز میلگرد تقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. برای هر نوع فولاد یک استاندارد مشخص شامل استاندارد ASTM تعریف شده است که به صورت جدول ارائه می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی انواع استاندارد میلگرد پرداختیم. توضیح دادیم که میلگرد، میله‌ای فولادی است که شکل آن به صورت ساده یا آجدار است و قطر آن می‌تواند از ۸ تا ۳۲ میلی‌متر متغییر باشد. میلگرد‌های اجدار با سایز‌های ۱۲، ۱۴ و ۱۶ پرکاربردترین میلگرد‌ها در صنعت ساختمان‌سازی هستند. میلگرد‌هایی که در ایران ساخته می‌شوند در چهار گرید، A۱ تا A۴ طبقه‌بندی می‌شوند. میلگرد‌های A۱ ساده بوده و روی میلگرد‌های A۲ تا A۴ آج به کار رفته است. میلگرد‌های آجدار بهتر با بتن درگیر می‌شوند. مقاومت کششی بتن پایین است؛ به همین دلیل به کار بردن میلگرد‌های آجدار در بتن سبب می‌شود تا ساختمان بر اثر ورود تنش‌هایی مثل زلزله دچار آسیب نشود.