تفاوت میلگرد سبک و سنگین

میلگردها یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی مورد نیاز در صنعت ساختمان‌سازی هستند و استفاده از آن‌ها به‌عنوان مصالح تقویت‌کننده در افزایش استحکام و مقاومت پروژه‌های ساخت‌وساز اهمیت بسیار فراوانی دارد. این مقاطع فولادی با سطح مقطع دایره‌ای شکل از لحاظ وزن به دو گروه میلگرد سبک و میلگرد سنگین تقسیم می‌شوند. با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوت میلگردهای تقویت‌کننده، قیمت میلگرد سبک و سنگین با هم فرق دارد؛ البته تفاوت‌های این دو نوع میلگرد فقط به قیمت محدود نمی‌شود. در این مقاله قصد داریم به تفاوت میلگرد سبگ و سنگین بپردازیم و این دو محصول را از نظر مشخصات، کاربردها، وزن، میزان استحکام، فرآیند ساخت و قیمت با یکدیگر مقایسه کنیم.

مشخصات میلگرد سبک

به میلگردهایی که وزن آن‌ها کمتر از حد استاندارد تعیین‌شده در جدول اشتاین باشد، میلگرد سبک می‌گویند. میزان سبکی این نوع میگرد بر مبنای یک استاندارد مشخص تعیین می‌شود؛ زیرا سبک بودن بیش از حد این نوع مقاطع فولادی باعث می‌شود که مقاومت آن‌ها در مقابل نیروهای جانبی به شدت کاهش یابد. استفاده از میلگردهای بیش‌ازحد سبک در یک سازه منجر به خرابی آن می‌شود‌. اندازه طول و قطر سطح مقطع میلگردهای سبک بر اساس وزن آن مشخص می‌شود، در واقع هر چه وزن میلگرد سبک‌تر باشد، طول و قطر سطح مقطع آن کمتر خواهد بود.

انواع میلگرد سبک شامل میلگردهای سایز ۸، ۱۰ و ۱۲ میلی‌متراست. تفاوت میلگرد سبک و سنگین در وزن سبب شده است که شکنندگی انواع سبک بیشتر باشد و برای استفاده در بتن گزینه مناسبی نباشند. میلگردهای سبک بر اساس استاندارد GOST دارای دو گروه A۱ و A۲ هستند. میلگردهای A۱ به‌صورت ساده و میلگردهای A۲ به‌صورت آجدار تولید می‌شوند. قیمت میلگرد آجدار سبک معمولا از قیمت میلگرد ساده سبک گران‌تر است.

مشخصات میلگرد سنگین

به میلگردهایی که وزن آن‌ها از حد استاندارد سنگین‌تر است و پهنای بیشتری دارند، میلگرد سنگین گفته می‌شود. تولید این نوع میلگرد نسبت به تولید میلگرد های سبک از پیچیدگی‌های کمتری برخوردار است، به‌ همین دلیل قیمت میلگردهای سنگین نسبت به قیمت میلگرد ساده و آجدار سبک پایین‌تر است. برای محاسبه قیمت یک شاخه میلگرد وزن آن را در قیمت هر کیلوگرم آن ضرب می‌کنند. متفاوت بودن نحوه تولید و قیمت را نیز می‌توانیم به عنوان تفاوت میلگرد سبک و سنگین در نظر بگیریم.

میلگردهای سنگین از سایز ۱۶ تا سایز ۳۲ تولید می‌شوند و از بین تمام آن‌ها میلگرد سایز ۳۲ نسبت به بقیه بسیار پرکاربردتر است. از میلگردهای سنگین بیشتر در پروژه‌های بتن‌سازی در صنعت ساختمان سازی استفاده می‌شود. تمام میلگردهای سنگین طبق استاندارد روسی GOST در گروه A۳ و A۴ به‌صورت آجدار تولید می‌شوند و به‌ دلیل داشتن آج‌های پیچیده وزن بالایی دارند.

مقایسه کاربردهای میلگرد سبک و سنگین

اگر بخواهیم به مهم‌ترین تفاوت میلگرد سبک و سنگین اشاره کنیم، باید بگوییم که این دو محصول از نظر کاربردهایی که دارند، متفاوت هستند. اصلی‌ترین کاربرد میلگردهای سبک با توجه به برخورداری از قابلیت خم‌کاری، استفاده از آن‌ها به‌عنوان تقویت‌کننده آهن و ساخت حفاظ سازه‌های مختلف است؛ اما میلگردهای سنگین برای استفاده در سازه‌هایی که به مقاومت و استحکام بالایی نیازمند هستند، طراحی و تولید شده است. با توجه به تحمل وزن بالا و پایین بودن احتمال شکنندگی میلگردهای سنگین، آن‌ها را اغلب در ساخت سازه‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌دهند.

مقایسه وزن میلگرد سبک و سنگین

تفاوت میلگرد سبک و سنگین فقط به کاربردهای آن محدود نمی‌شود، این دو نوع میلگرد از نظر وزنی نیز با هم متفاوت هستند. وزن میلگردهای سبک نسبت به وزن میلگردهای سنگین پایین‌تر است؛ بنابراین متناسب با وزن سایز این دو مقطع فولادی نیز با هم فرق دارد. با افزایش وزن میلگرد  سایز و ضخامت آن نیز افزایش پیدا می‌کند‌ هر چه ضخامت و پهنای میلگرد بیشتر شود، میزان مقاومت آن نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل مقاومت میلگردها سنگین از انواع سبک بیشتر است و بهترین گزینه برای افزایش مقاومت پروژه‌های بتنی محسوب می‌شود.

مقایسه استحکام میلگرد سبک و سنگین

با مقایسه میلگرد سبک و سنگین از نظر استحکام می‌توان متوجه شد که میزان استحکام میلگردهای سنگین به مراتب بیشتر از میلگردهای سبک است. میلگردهای سبک با توجه به وزن کمی که دارند، از استحکام کمتری برخوردار هستند. دلیل متفاوت بودن استحکام و مقاومت این دو محصول با کاربردهای آن‌ها رابطه مستقیمی دارد. همان‌طور که در بخش‌های قبل نیز اشاره کردیم، میلگردهای سبک به دلیل برخورداری از قابلیت خم‌کاری بیشتر در پروژه‌های کاربرد دارند که نیاز به انجام عملیات خم‌کاری باشد.

مقایسه فرآیند ساخت میلگرد سبک و سنگین

یکی دیگر از پارامترهایی که باعث تفاوت میلگرد سبک و سنگین شده، فرایند ساخت و تولید این دو محصول است. قالب‌هایی که برای ساخت میلگردهای سبک استفاده می‌شوند، کوچک هستند. کوچک بودن قالب‌های تولید و پیچیدگی‌های بیشتر این محصول باعث می‌شود که فرایند ساخت آن‌ به دقت بیشتری نیاز داشته باشد؛ در حالی که قالب‌های به‌کاررفته در تولید میلگردهای سنگین بزرگ‌تر هستند و تولید آن‌ها به دقت بالایی نیاز ندارد؛ زیرا به‌طور کلی فرایند ساخت میلگردهای سنگین ساده‌تر از میلگردهای سبک است.

مقایسه قیمت میلگرد سبک و سنگین

عامل دیگری که در مقایسه میلگرد سبک و سنگین مورد بررسی قرار می‌گیرد، قیمت است. برای افراد فعال در حوزه ساختمان‌سازی آگاهی از قیمت میلگردهای سبک و سنگین اهمیت زیادی دارد. آن‌ها همواره قیمت روز این محصولات را پیگیری می‌کنند و با توجه به نیاز خود سعی دارند، باکیفیت‌ترین نوع میلگرد را با مناسب‌ترین قیمت خریداری کنند.

به‌طور کلی با‌ توجه به پیچیده بودن و بالا بودن سطح کیفیت، فرایند تولید قیمت میلگرد‌های سبک همواره از قیمت میلگردهای سنگین بیشتر است. تعداد کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد سبک کمتر از میلگرد سنگین است. همین مورد هم در بالا بودن قیمت این نوع میلگرد بی‌تاثیر نیست. برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که میلگرد سبک به دلیل وزن کمتر باید ارزان‌تر از نوع سنگین باشد؛ اما در هر بندیل به تعداد بیشتری از شاخه‌های میلگرد سبک نیاز است. به همین دلیل خریداران باید تعداد بیشتری از این نوع میلگرد را دریافت کنند و مبلغ بیشتری را بپردازند.

نحوه تشخیص اینکه میلگرد سبک است یا سنگین

مهم‌ترین پارامتری که برای تشخیص تفاوت میلگرد سبک و سنگین کاربرد دارد،‌ پارامتر وزن است؛ البته با توجه به نوع آج‌های این دو نوع میلگرد نیز می‌توان آن‌ها را از هم تشخیص داد. میلگردهای سبک آجدار به شکل کلاف و میله‌ای تولید و به‌ بازار عرضه می‌شوند. سایز میلگردهای کلاف بین ۵.۵ میلی‌متر تا ۱۲میلی‌متر است. میلگردهای سنگین به دلیل سایز بزرگ‌تر و وزن بیشتر دارای قابلیت انعطاف‌پذیری نیستند؛ بنابراین نمی‌توان آن‌ها به‌صورت کلاف تولید کرد. از طریق این ویژگی می‌توان این دو نوع میلگرد را از هم تشخیص داد.

در واقع تمام میلگردهایی که به شکل کلاف تولید می‌شوند، در گروه میلگردهای سبک قرار می‌گیرند‌. یکی دیگر از راه‌های تشخیص این دو محصول توجه به سایز است. میلگردهای سبک شاخه‌ای در سایز‌های ۸، ۱۰ و ۱۲ میلی‌متر تولید می‌شوند و دارای استاندارد یا گرید A۱ و A۲ هستند؛ اما سایز میلگردهای سنگین بین ۱۴ تا ۳۲ میلی‌متر است و گرید A۳ و A۴ دارند. آج میلگردهای سنگین جناغی یا مرکب است. گاهی اوقات میلگردهای سبک نیز ممکن است در گریدهای A۳ و A۴ نیز تولید شوند. در چنین مواقع با توجه به پارامتر وزن می‌توان این دو میلگرد را از هم تشخیص داد.

کارخانه های تولید کننده میلگرد سبک و سنگین

با توجه به تفاوت میلگرد سبک و سنگین فرایند ساخت و تولید این دو محصول نیز با هم متفاوت است و هر یک از کارخانه‌های تولید مقاطع فولادی بیشتر روی تولید یک نوع میلگرد متمرکز هستند. معتبرترین کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد سبک در ایران عبارت‌اند از:

• کارخانه راد در همدان
• کارخانه ظفر در بناب
• کارخانه نورد در گیلان و شهر حسن‌رود
• کارخانه آناهیتا در گیلان
• کارخانه سیرجان حدید جنوب

در بخش‌های قبلی مقاله نیز به این نکته اشاره کردیم که با توجه به ساده بودن فرایند تولید میلگردهای سنگین نسبت به میلگردهای سبک تعداد کارخانه‌های تولیدکننده این نوع میلگرد در ایران بیشتر است. کارخانه سیادن در ابهر، کارخانه فولاد در میانه، کارخانه ذوب‌آهن در اصفهان، کارخانه فولاد خراسان در نیشابور و کارخانه کویر در کاشان تعدادی از معتبرترین کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد سنگین در ایران هستند. تمام این کارخانه‌ها محصولات فولادی خود را با استفاده از بهترین و باکیفیت‌ترین مواداولیه و با بهره‌گیری از روش‌های نوین و پیشرفته تولید می‌کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم شما را به‌طور کامل با تفاوت میلگرد سبک و سنگین آشنا کنیم. ابتدا درباره مشخصات و ویژگی‌هااین دو محصول صحبت کردیم و سپس به مقایسه کاربردهای میلگرد سبک و سنگین پرداختیم. مقایسه وزن، مقایسه استحکام، مقایسه فرآیند ساخت،‌ مقایسه قیمت و نحوه تشخیص اینکه میلگرد سبک است یا سنگین موارد دیگری بود که در این مقاله راجع‌به آن‌ها صحبت شد.

در انتها نیز تعدادی از بهترین و معتبرترین کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد سبک و سنگین ایران را که با استفاده از مرغوب‌ترین و باکیفیت‌ترین مواداولیه و با بهره‌گیری از روش‌های نوین انواع مختلف میلگرد سبک و سنگین را تولید و وارد بازار می‌کنند، معرفی کردیم. با مطالعه این مقاله حالا دیگر می‌دانید که به میلگردهایی که وزن آن‌ها کمتر از حد استاندارد باشد، میلگرد سبک و به میلگردهایز که وزن آن‌ها به بالاترین حد استاندارد نزدیک باشد، میلگرد سنگین گفته می‌شود.

تشخیص این محصول به خریداران میلگرد که اغلب افراد فعال در حوزه ساخت‌وساز هستند، کمک می‌کند که با توجه به نیاز خود مناسب‌ترین میلگرد را انتخاب و خریداری کنند.