ناودانی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

ناودانی چیست و در چه کاربردهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ ناودانی‌ها یکی از مهم‌ترین محصولات فولادی هستند که در دسته پروفیل‌های باز قرار دارند. این محصولات از ورق فولادی به شکل حروف انگلیسی C یا U نورد می‌شوند. انواع مختلف ناودانی را از لحاظ روش نورد، جنس، کاربرد و حتی شکل ظاهری می‌توان به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم کرد؛ به همین منظور خرید ناودانی برای بسیاری از صنایع و همچنین حوزه ساخت‌وساز اهمیت زیادی دارد.

در این مقاله از مهدفولاد می‌خواهیم اطلاعات لازم در مورد این محصول را در اختیار شما قرار دهیم تا بتوانید یک محصول باکیفیت بخرید. پس بهتر است تا انتهای این متن با ما همراه باشید.

ناودانی چیست؟

ناودانی‌ها جزء پروفیل‌های باز هستند که به روش نورد گرم و با شبکه عمودی و گوشه‌های شعاع داخلی روی فلنج‌های افقی بالا و پایین ساخته شده‌اند. این محصول داری یک سطح یا جان با دو بال افقی است. استحکام و دوام این محصول، آن را برای استفاده در ساختمان‌سازی و بسیاری از صنایع مفید کرده است.

همچنین استحکام ساختاری این محصول، آن را برای ساخت قاب‌ها، مهاربندهای ساختمانی و تولید انواع ماشین‌آلات و تجهیزات سنگین قابل استفاده کرده است. از ناودانی‌ها در صنعت ساختمان برای جذب صدا با قرارگرفتن بین دو طرف دیوارهای گچی استفاده می‌شود. با استفاده از این مقطع فولادی، کانال‌ها امواج صوتی را با خاموش‌کردن ارتعاشات ایجادشده توسط صدا هنگام ارتعاش دیوارها به‌دلیل صدا در هر طرف دیوار، کاهش می‌دهند.

تاریخچه ناودانی

در اوایل قرن 20 استفاده از مقاطع فولادی مانند ناودانی آغاز شد. در حین جنگ جهانی دوم، ناودانی یکی از مهم‌ترین مقاطع فولادی در ساختمان‌سازی بود و بعد از این جنگ، تعداد تولیدکنندگان این محصول در جهان تقریبا 3 برابر شد. از آن زمان به بعد، ناودانی برای بسیاری از صنایع مانند حوزه ساخت‌وساز قابل استفاده شد.

بعد از جنگ و به‌دلیل روش‌های نوین تولید مقاطع فولادی، قیمت آهن‌آلات نسبت به قبل کاهش یافت و همین موضوع مدنظر بسیاری از طراحان قرار گرفت.

مهمترین ویژگی‌های ناودانی چیست؟

ناودانی به‌دلیل خواص مکانیکی که دارد، به‌عنوان بهترین فلز برای استفاده در ساخت‌وساز در نظر گرفته می‌شود. این محصولات معمولا در سایزهای 6 تا 24 تولید می‌شوند. استاندارد ناودانی DIN 1026، مرجعی برای تعیین مشخصات و ابعاد این محصول است.

ناودانی‌های فولادی در مقایسه با سایر محصولات فولادی سازه‌ای مانند تیرآهن‌ها، سبک‌تر، انعطاف‌پذیرتر و همه‌کاره‌ است؛ اما از استحکام پیچشی کمتری برخوردار هستند. این محصول سختی بیشتری نسبت به سایر مقاطع فولادی مسطح ایجاد می‌کند.

• سختی

ظرفیت تحمل فرورفتگی سطح (تغییر شکل پلاستیک موضعی) و خراش را سختی فلز می‌گویند. سختی می‌تواند نشان‌دهنده مقاومت فلز در برابر خراش، مقاومت در برابر سایش، مقاومت در برابر فرورفتگی و حتی شکل‌دادن یا مقاومت تغییر شکل پلاستیک موضعی باشد.

از جنبه مهندسی، سختی مقطع فولادی مانند ناودانی قابل توجه است؛ زیرا مقاومت در برابر سایش ناشی از اصطکاک یا فرسایش ناشی از بخار، روغن و آب را افزایش می‌دهد.

• چقرمگی

آما چقرمگی در ناودانی چیست و چه معنایی دارد؟ توانایی جذب انرژی بدون ترک‌خوردن یا شکسته‌شدن را چقرمگی می‌گویند. چقرمگی همچنین توانایی یک ماده برای مقاومت در برابر شکستگی هنگام کشیدگی است. تفاوت بین چقرمگی و سختی در این است که ماده‌ای که بدون شکستگی تغییر شکل می‌دهد را می‌توان یک ماده سخت نامید. از مهم‌ترین ویژگی‌های ناودانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. 1. مقاومت ناودانی در برابر تنش‌های بزرگ
   2. سرعت نصب و اتصالات متنوع
   3. مقاومت بسیار بالای این محصول در دهانه‌ها و خرپاها
   4. اشغال فضای کم در سازه(در عین مقاومت بالا)
   5. دوام و عمر بالا
   6. کم‌بودن وزن اسکلت سازه
   7. تحمل در برابر ضربه
   8. کم‌بودن پرتی ناودانی

جدول مشخصات و ویژگی‌های ناودانی در سایزهای مختلف را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

مشخصات و ویژگی ناودانی در سایزهای مختلف
ردیف	سایز	ضخامت (میلی‌متر)	وزن واحد طول ناودانی (کیلوگرم)
1	6	6	5
2	6.5	5.5	7
3	8	6	8.6
4	10	6	10.6
5	12	7	13.5
6	14	7	16
7	16	7.5	19
8	18	8	22
9	20	8.5	25.3
10	22	9	29.4

سایزبندی انواع ناودانی به چه صورت است؟

به‌طور کلی، این محصول بر اساس ارتفاع بال‌ها سایزبندی می‌شود که این عدد بر حسب سانتی‌متر است. در صورتی‌که بال‌های یک ناودانی دارای ارتفاع 8 سانتی‌متر باشند، به آن ناودانی 8 گفته می‌شود.

استانداردهای ناودانی

در حالت کلی، این محصولات از 2 استاندارد رایج ساخته شده‌اند که در ادامه هرکدام را توضیح می‌دهیم.

• ناودانی UPE

ناودانی‌ها را به 2 شکل U و C تولید می‌کنند. استاندارد UPE برای ناودانی‌هایی به شکل C استفاده شده است.

• ناودانی UPN

استاندارد UPN برای ناودانی‌هایی که به شکل U تولیدشده‌اند، استفاده می‌شود. استانداردهای DIN-1026، NF A 45-255 و DIN EN ISO12944-3 برای ناودانی‌هایی است که در کشورهای مختلف تولید می‌شوند.

معرفی انواع ناودانی

اکنون که با ویژگی‌ها و سایزبندی‌های مختلف ناودانی آشنا شدیم و به سوال ناودانی چیست پاسخ دادیم، وقت آن است که به سراغ معرفی انواع ناودانی برویم. ناودانی‌ها بر اساس شکل ظاهری به 2 دسته ناودانی ساده و ناودانی مشبک تقسیم می‌شوند. نوع ساده این محصول برای ساخت پل‌های باربر استفاده می‌شود؛ درحالی‌که نوع مشبک در تولید قفسه‌های فولادی کاربرد دارد.

ناودانی‌ها با تبدیل فلز فولادی به شکل کانال‌های رول خطی با استفاده از رول فرمینگ با سرعت بالا ساخته می‌شوند. شکل و ابعاد کانال‌های رول شکل شده با توجه به نیازهای کاربردی که در آن مورد استفاده قرار خواهند گرفت، تعیین می‌شود.

این محصولات اهداف مختلفی از جمله پشتیبانی مداوم و تقویت اجزای دیگر را فراهم می‌کنند. نوارهای فلزی در طول فرآیند رول‌سازی به اشکال مختلف قالب‌گیری می‌شوند که عمداً برای مصارف خاص طراحی شده‌اند. انواع ناودانی را در زیر توضیح می‌دهیم.

• ناودانی U

یکی از انواع ناودانی موجود در بازار، ناودانی C است که نوع فرآیند ساخت آن به‌صورتی است که باعث کاهش تعداد قالب‌های موردنیاز می‌شود و تلرانس‌های محکم‌تری را در محل‌های بریدگی بدون اعوجاج در شکل نهایی ناودانی ایجاد می‌کند.

برای تولید این محصول هنگامی‌که ضخامت بیش از 0.030 اینچ موردنیاز است، چندین فلز مختلف تزئینی پوشش‌داده‌شده معمولاً توصیه نمی‌شود. برخی از پوشش‌ها مانند یک پوشش گالوانیزه گرم از قبل آماده‌شده، می‌تواند تا ضخامت 0.125 اینچ استفاده شود.

• ناودانی Z

ممکن است برای فرآیند تولید ناودانی‌های Z با قالب‌های جدید موردنیاز باشد. در صنایع اسکلت‌بندی و ساختمان فلزی، استفاده از این محصولات رایج است. ناودانی‌های پرلین‌ را می‌توان از هر فلزی، از جمله آلومینیوم و فولاد ضد زنگ ساخت و معمولاً با پوشش گالوانیزه یا مشابه ضد زنگ ساخته می‌شوند.

• ناودانی سبک

این محصول دارای مقادیری است که از جدول وزن اشتال کمتر است.

• ناودانی سنگین

مقادیر ناودانی سنگین از جدول اشتال بیشتر هستند و از آنجایی‌که قیمت آهن بر اساس وزن محاسبه می‌شود، شما ناودانی‌های سنگین را با قیمت بالاتری باید خریداری کنید. ناودانی سنگین در بازار فولاد به‌دلیل تولید این محصول بر اساس استانداردهای اروپایی با نام «ناودانی اروپایی» شناخته می‌شود.

انواع ناودانی بر اساس مواد سازنده

همان‌طور که در بخش ابتدایی متن گفته شد، ناودانی‌ها را می‌توان از جنس‌های مختلفی خریداری کرد. از لحاظ جنس، این محصولات را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

1. آهنی
2. آلیاژی (استیل)
3. آلومینیومی
4. گالوانیزه

انواع ناودانی بر اساس روش تولید

1. ناودانی پرسی: این نوع ناودانی با استفاده از ورق‌های فلزی تولید می‌شود.
2. ناودانی فابریک: ماده اولیه تولید ناودانی از طریق این روش، شمش فولادی است که از طریق نورد گرم یا نورد سرد می‌تواند به محصول نهایی تبدیل شود.

‌کاربرد ناودانی چیست؟

ناودانی‌ها به‌طور گسترده در بسیاری از برنامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین کاربردهای ناودانی عبارتند از:

1. قابل استفاده در پل‌ها
2. قابل استفاده در دیوار
3. ساخت قایق‌ها
4. ساخت چارچوب درب
5. تولید برخی از قطعات خودرو

ناودانی اغلب در بازارهای ساخت‌وساز صنعتی، تجاری و معماری استفاده می‌شود.

این محصولات برای پشتیبانی سازه‌ای عالی هستند و می‌توان آن‌ها را در پل‌ها، ناودانی‌های دیواری،تیرها،چارچوب درها، تیرهای چوبی، محفظه‌ها و بسیاری موارد دیگر یافت. طراحی این محصولات به‌دلیل توانایی اضافی برای جذب ضربه و پشتیبانی فیزیکی برای طیف وسیعی از سازه‌های مقیاس بزرگ و کوچک مناسب است.

• پل‌ها

روی عرشه پل انواع مختلفی از وسایل نقلیه تردد می‌شود؛ خواه یک خودروی کوچک باشد یا کامیون تریلر، 10 چرخ یا موتور سیکلت! برای اینکه عرشه از این سازه‌ها پشتیبانی کند، ناودانی‌ها به‌عنوان تکیه‌گاه عمل می‌کنند تا تمام اجزای پل را دست‌نخورده نگه دارند. این محصولات را می‌توان در سازه‌های مختلف پل مانند خرپاها، پایه‌ها، تیرها و موارد مشابه پیدا کرد.

برخلاف سایر مقاطع فولادی، ناودانی‌ها هنگام استفاده در سازه‌های باربر مانند پل‌ها دوام بهتری دارند. از آنجایی‌که این ماده به خودی خود ماندگاری طولانی دارد، پل‌های فولادی نیازی به نگهداری و تعمیرات گسترده ندارند. آن‌ها همچنین عمر سازه پل را طولانی‌تر می‌کنند و در نتیجه ایمنی رهگذران و سایر وسایل نقلیه را حتی پس از استفاده طولانی‌مدت بهبود می‌بخشند.

• دیوارها

جدای از پل‌ها، ناودانی‌ها نیز می‌توانند به‌عنوان ناودانی دیوار ساختمان استفاده شوند. این‌ها معمولاً در داخلی‌ترین ساختار دیوارها یافت می‌شوند که برای سازه‌های دیواری مختلف مانند دیوارهای خشک، پانل‌ها، سیمان و موارد مشابه قابل استفاده هستند.

برخلاف ناودانی‌های چوبی، ناودانی‌های فولادی به‌دلیل دوام بهبودیافته گزینه بهتری هستند. این امر آن‌ها را برای استفاده در مناطق مرطوب یا محیط‌های با رطوبت بالا که شرایط مناسبی برای نگهداری ناودانی چوبی نیستند، ایده‌آل می‌کند.

ناودانی‌ها چه به شکل C باشند چه U، می‌توانند برای جایگزینی تیرآهن‌های I که ممکن است از نظر ساختاری سالم نباشند، استفاده شوند. این محصولات پشتیبانی بهتری را ارائه می‌دهند و توزیع یکنواخت وزن را امکان‌پذیر می‌کنند؛ به‌خصوص زمانی‌که بار سقف ممکن است فشاری را بر سقف ایجاد کند.

ناودانی‌ها همچنین هنگام استفاده به‌عنوان تیرک سازه نیز محافظت کافی در برابر بارهای سنگین ایجاد می‌کنند و از جداشدن و فروریختن سازه جلوگیری خواهند کرد.

• چارچوب درب

در ادامه پاسخ به سوال کاربرد ناودانی چیست، نوبت به معرفی این محصول به عنوان چارچوب و قاب درب‌های فلزی است. در کاربردهای مقیاس کوچک‌تر از ناودانی‌ها به‌عنوان قاب درب‌های فلزی نیز استفاده می‌شود؛ به‌خصوص زمانی‌که درب از چوب یا هر ماده قابل احتراق دیگری ساخته شده باشد. فریم‌های فلزی درب همچنین طول عمر بدنه درب اصلی را افزایش می‌دهند و از لبه‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند و به‌طور موثر سرعت ساییدگی و پارگی را کاهش می‌دهند.

اگرچه همه انواع ناودانی‌ها در برابر خوردگی مقاوم نیستند، اما می‌توان آن‌ها را از طریق روشی به‌نام گالوانیزه پوشش داد. لایه روی اضافه‌شده به‌صورت متالورژیکی به سطح فولاد واکنش نشان می‌دهد و آن را در شرایط مختلف محیطی بادوام می کند.

از آنجایی‌که سازه‌های چوبی نیز مستعد پوسیدگی و آسیب موریانه هستند، ناودانی‌های گالوانیزه در حفاظت از این سازه‌های چوبی، بهترین گزینه هستند. از این محصولات حتی برای ایجاد قاب پنجره‌ها و درب‌های قوی استفاده می‌شود.

ناودانی برای استفاده در قاب‌های چوبی و فلزی مناسب است و سطح صاف آن امکان درب‌ها و پنجره‌های کشویی را فراهم می‌کند. در مقایسه با قاب‌های چوب سخت، ناودانی‌ها راه ‌حل قابل توجه ایمن‌تر و بادوام‌تر هستند. درب‌های زیرزمین و درب‌های ضد حریق تجاری اغلب دارای کانال‌های فولادی در چارچوب خود هستند.

• قطعات خودرو

چارچوب هر وسیله نقلیه در محافظت از اجزای مختلف ماشین بسیار مهم است. بدون قاب‌بندی مناسب، ساخت یک وسیله نقلیه عملاً غیرممکن خواهد بود؛ زیرا ساختاری ندارد که بتواند موتور، شاسی، سیستم تعلیق، درب‌های خودرو، چرخ‌ها و موارد مشابه را پشتیبانی کند.

ناودانی‌های فولادی جدای از اینکه به اجزای مختلف خودرو اجازه می‌دهند تا در کنار هم قرار گیرند، به‌عنوان یک ساختار محافظ برای راننده نیز عمل می‌کنند. در صورت برخوردهای جزئی، کانال‌های فولادی مشخص‌شده خودرو می‌توانند ضربه را بر راننده و صدمات را به حداقل برسانند.

• کاربرد ناودانی‌های فولادی در پشتیبانی سقف

ناودانی‌ها را می‌توان در ساختمان‌های فلزی و چوبی برای ایجاد قاب‌های محکم برای پنجره‌ها و درب‌ها استفاده کرد. درب‌های ضد حریق تجاری و همچنین درب‌های زیرزمینی اغلب با کانال‌های فولادی قاب‌بندی می‌شوند.

ناودانی‌ها را می‌توان برای تقویت و استحکام یک ساختمان با اسکلت چوبی در مواقعی که به استحکام بیشتری نیاز است، استفاده کرد. تیرهای چوبی را می‌توان در داخل یک کانال فولادی بزرگ برای استحکام بیشتر قرار داد که در عین‌حال اجازه می‌دهد تیرچه‌ها و سایر اجزاء به‌راحتی به تیرچوب متصل شوند.

از طرف دیگر، یک ناودانی کوچک‌تر را می‌توان در پایین تیر اضافه کرد و توسط تکیه‌گاه‌ها پشتیبانی کرد تا استحکام تیر موجود را در طول طراحی مجدد افزایش دهد. همچنین می‌توان از آن به‌عنوان یک کلاهک در بالای تیر برای افزودن استحکام بیشتر در ساخت خانه استفاده کرد.

• تأسیسات دریایی

کاربرد ناودانی را حتی می‌توان در ساخت بسیاری از تأسیسات دریایی دید. در چنین پروژه‌هایی معمولا از ناودانی با پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود تا محصول موردنظر بتواند مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی داشته باشد. سکوهای نفتی، اسکله، شناورها و حتی خانه‌های شناور همگی از کاربردهای مهم این محصول هستند.

• پشت‌بام‌ها

ناودانی‌ها را می‌توان به‌عنوان تیرهای سقفی برای سقف‌های سبک استفاده کرد. آن‌ها بیشتر برای پشتیبانی از عرشه سقف استفاده می‌شوند. ناودانی‌ها حتی می توانند کوچک‌تر و سبک‌تر باشند. استحکام و دوام ذاتی آن‌ها به آن اجازه می‌دهد تا بارهای بزرگتری را در مقایسه با تیرهای چوبی معمولی تحمل کند.

ناودانی‌های فولادی دوام بیشتری دارند، پایدارتر و ذاتاً قوی‌تر هستند. همچنین در برابر آسیب‌های ناشی از پوسیدگی و رطوبت مقاوم هستند. برای پشت‌بام‌های سنگین‌تر، ناودانی‌ها به‌صورت عمود بر بالای تیرچه‌ها قرار می‌گیرند که معمولاً تیرهای I هستند. ناودانی‌ها غالبا شکاف بین تیرها را پر می‌کنند که به آن‌ها اجازه می‌دهند فاصله بیشتری بین یکدیگر داشته باشند.

• ساختمان‌سازی

همان‌طور که در ابتدای این مقاله و در بخش ناودانی چیست ذکر شد، ناودانی‌ها جزء مقاطع فولادی اصلی ساختمان‌های فلزی هستند. آن‌ها با تیرآهن‌های I و انواع دیگر محصولات فولادی برای ساخت ساختمان‌های تجاری، صنعتی و گاهی اوقات مسکونی استفاده می‌شوند. این محصولات را می‌توان به‌عنوان مهاربند و تیرچه در ساختمان استفاده کرد.

قاعده کلی این است که از ناودانی‌ها در مواقعی استفاده می‌شود که استحکام اضافه تیرهای I ضروری نباشد. ناودانی‌های فولادی یا جوش داده‌شده، پیچ و مهره یا پرچ می‌شوند و معمولاً جزء اصلی پشتیبانی هستند که استحکام را در کل ساختمان فراهم می‌کنند.

• تریلرها

حتی تریلرهای مسافرتی و وسایل نقلیه تفریحی (RV) اغلب با ناودانی‌ها ساخته می‌شوند. ریل‌های قاب اصلی و زبانه که محل اتصال آن به‌وسیله نقلیه یدک‌کش است، می‌تواند از یک ناودانی فولادی سنگین ساخته شود. همچنین می‌توان از آن به‌عنوان تیرچه‌هایی که عمود بر ریل‌های قاب قرار دارند، برای ساخت چارچوب کف و مرزهای بیرونی تریلر استفاده کرد.

پس از آن، کفپوش تریلر اعم از چوبی یا فلزی به تیرچه‌ها بسته می‌شود تا عرشه تریلر تکمیل شود. همچنین ممکن است از ناودانی‌های فولادی برای ساخت دیوارها و ناودانی‌های سقفی برای تریلرهای محصور مانند تریلرهای جعبه‌ای و تریلرهای مسافرتی و همچنین ریل‌هایی برای ایمن‌سازی محموله استفاده شود.

مزایای استفاده از ناودانی چیست؟

ناودانی‌ها از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار هستند؛ کیفیت‌های ثابت و همگن، کنترل کیفیت برتر به‌دلیل ساخت کارخانه، کشش بالا و شکل‌پذیری همگی از عوامل قابل اعتمادبودن این مقاطع فولادی هستند.

از آنجایی‌که فولاد استحکام بالایی در واحد وزن دارد، استفاده از آن باعث می‌شود که بارهای مرده در سازه کمتر شوند. بارهای مرده سهم بیشتری از بارهای کل سازه را تشکیل می‌دهند. با کاهش بار مرده، وزن کمتری روی قسمت‌های زیرین اثر می‌گذارد. این امر به‌ویژه برای پل‌ها با دهانه طولانی، ساختمان‌های بزرگ و سازه‌هایی که پایه‌های آن‌ها خراب است، اهمیت دارد.

اگر کیفیت ناودانی‌ها با رنگ‌آمیزی و بسیاری از روش‌های دیگر به درستی حفظ شود، کیفیت فولاد در طول زمان تغییر چندانی نمی‌کند.

معایب ناودانی 

اکثر ناودانی‌ها هنگام قرارگرفتن در معرض آب‌وهوا به خوردگی حساس هستند. بنابراین باید به‌طور منظم پوشش داده شوند. این موضوع باعث می‌شود که شما در زمان خرید ناودانی حساسیت بیشتری به خرج دهید و با توجه به کاربرد موردنظر، محصولی را بخرید که برای سازه شما لازم است.

اگر اعضای فولادی به درستی نگهداری نشوند، می‌توانند 0.04 تا 0.06 اینچ (1-1.5 میلی‌متر) در سال ضخامت خود را از دست بدهند. در نتیجه، چنین سازه‌هایی می‌توانند تا 35 درصد وزن خود را در طول عمر اعلام‌شده از دست بدهند و تحت بارهای خارجی از کار بیفتند.

فرآیند تولید ناودانی چگونه است؟

همان‌طور که گفته شد، ناودانی محصولی است که از فولاد نرم نورد گرم ساخته شده است. گوشه داخلی ناودانی‌ها شعاع مشخصی دارند؛ این موضوع استحکام لازم را برای حفظ زوایای فولادی و پروژه‌های ساختمانی فراهم می‌کند. در زمان خرید ناودانی باید بدانید که این محصول به چه روشی تولید شده است؛ چراکه معمولا از دو روش برای تولید ناودانی‌ها استفاده می‌شود.

فرآیند تولید ناودانی به این صورت است که این محصولات معمولاً پس از نورد گرم در معرض ساخت خطی اضافی قرار می‌گیرند. آن‌ها پس از ایجاد روکش گالوانیزه می‌شوند تا در برابر خوردگی مقاوم شوند. ناودانی‌ها را می‌توان بر اساس مشخصات داده شده برش داد، سوراخ کرد یا ماشین‌کاری کرد. آن‌ها همچنین می‌توانند به‌راحتی جوش داده شوند. تکنیک هم‌جوشی لیزری معمولا برای ایجاد ناودانی‌های بزرگ استفاده می‌شود.

شکل‌دادن به یک ورق یا نوار فلزی باعث تولید ناودانی‌ها می‌شود. رول‌فرمینگ فرآیند خم‌کردن مداوم یک نوار فلزی است که بین یکسری غلتک‌ها که به‌عنوان تکیه‌گاه شناخته می‌شوند، قرار می‌گیرد و قطعه‌ای از فلز را تا زمانی‌که شکل موردنیاز به‌دست می‌آید، منحرف می‌کند. پس از تکمیل فرم‌دهی و پیکربندی محصول، قطعات شکل‌گرفته به طول‌های موردنظر برش داده می‌شوند.

رول‌فرمینگ یک روش کم‌هزینه برای تولید انبوه قطعاتی است که نیازی به پردازش یا تکمیل اضافی ندارند. شکل‌دهی رول امکان ایجاد تعداد بی‌نهایت پروفیل کانال فلزی را فراهم می‌کند. به‌طور کلی این محصولات مطابق با فرآیند نورد گرم ساخته می‌شوند.

نورد گرم یک فرآیند فلزکاری است که بالاتر از دمای تبلور مجدد مواد انجام می‌شود. خواص مکانیکی فلزات نورد گرم اغلب یک‌جهته است و تنش‌های پسماند ناشی از تغییر شکل رایج هستند. سرمایش غیریکنواخت باعث ایجاد تنش‌های پسماند زیادی می‌شود که در اشکال با سطح مقطع غیریکنواخت مانند تیرهای I و تیرهای H رایج است.

همه مقاطع رول‌شکل از ناودانی‌های فولادی با طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) شروع می‌شوند که شامل هندسه، طول و ویژگی‌های طراحی فلزی است. هدف از طراحی این است که آن را به‌عنوان یک ساختار واحد ارائه کند تا تولید را ساده کند. با توجه به انعطاف‌پذیری CAD، قطعه را می‌توان با واردکردن ابعاد آن یا ترسیم مستقیم آن در برنامه ساخت.

اولین مرحله در فرآیند رول‌فرمینگ، نصب یک کلاف فلزی بر روی یک کویل‌گیر است که به آن دیکویلر نیز می‌گویند. دیکویلر رول ورق فلز را در یک جریان ثابت وارد دستگاه رول‌فرمینگ می‌کند.

پیش‌پردازش درون خطی اغلب برای سوراخ‌کردن شکاف‌ها، سوراخ‌ها یا طرح‌های سفارشی خاص در قطعات رول‌شکل ناودانی استفاده می‌شود. یک ماشین مکانیکی، پنوماتیکی یا هیدرولیک قابل برنامه‌ریزی به ورق فلزی نیرو وارد می‌کند.

دستگاه رول‌فرمینگ شامل قالب‌های دقیق مهندسی‌شده برای آماده‌سازی عملیات رول‌فرمینگ است. این ابزارهای تخصصی به گونه‌ای ساخته شده‌اند که مشخصات دقیق ناودانی‌های فولادی را داشته باشند. یکی دیگر از روش‌های تولید ناودانی به این صورت است که شمش‌های فولادی در کوره گرم می‌شوند، از چند غلتک عبور می‌کنند، در نهایت باریک‌تر شده و به شکل ناودانی درمی‌آیند.

معرفی کارخانه‌های تولیدکننده ناودانی

اکنون که به سوال ناودانی چیست و چه کاربردی دارد پاسخ دادیم، بهتر است تا با برخی از بهترین و معروف‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده ناودانی آشنا شوید.

در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌ها مانند ناب تبریز، صبا فولاد منظومه، صنایع فولادی نورد گرم فلز، کوهپایه، شکفته مشهد از جمله کارخانه‌های شناخته‌شده ناودانی در ایران هستند. هرکدام از این کارخانه‌ها این محصول را مطابق با استانداردهای خاصی تولید و روانه بازار فولاد می‌کنند. برای خرید ناودانی لازم است که کارخانه‌های تولیدکننده این محصول و استانداردهای آن را بشناسید تا بتوانید برای خریدتان به بهترین شکل ممکن تصمیم بگیرید.

جدول وزن ناودانی

یکی از نکاتی که در خرید ناودانی باید به آن توجه داشت، جدول وزن ناودانی است؛ چراکه وزن این محصول (سبک یا سنگین‌بودن آن) می‌تواند در قیمت نهایی ناودانی تاثیرگذار باشد.

اگر به‌دنبال خرید ناودانی باکیفیت هستید و از طرفی هم می‌خواهید محاسبات و طراحی سازه‌تان دقیق باشد، وزن این مقطع فولادی مهم‌ترین موضوعی است که باید به آن دقت و توجه داشته باشید. جدول اشتال ناودانی یکی از مواردی است که شما باید به‌عنوان خریدار حتما به آن توجه داشته باشید. در زیر می‌توانید مشخصات جدول وزن ناودانی را مشاهده کنید.

ردیف	سایز	نوع	وزن واحد طول (کیلوگرم)	ارتفاع (سانتی‌متر)	عرض (سانتی‌متر)	وزن شاخه 6 متری (کیلوگرم)	وزن شاخه 12 متری (کیلوگرم)
1	8	سنگین	8.65	8	4.5	51.9	103.8
2	10	سنگین	10.6	10	5	63.6	127.2
3	12	سنگین	13.4	12	5.5	80.4	160.8
4	14	سنگین	16	14	6	96	192
5	16	سنگین	18.6	16	6.5	111.6	223.2
6	8	سبک	7.05	8	4	42.3	84.6
7	10	سبک	8.59	10	4.6	51.54	103.08
8	12	سبک	10.40	12	5.2	62.4	124.8
9	14	سبک	12.30	14	5.8	73.8	147.6
10	16	سبک	14.20	16	6.4	85.2	170.4

 

محاسبه وزن ناودانی از طریق فرمول زیر امکان‌پذیر است:

1000 ÷ چگالی × طول × ((ضخامت جان × طول جان) + (ضخامت بال × عرض بال)) × 2 = وزن ناودانی

وزن ناودانی ۶ متری

سایز ناودانی (cm)	وزن شاخه ۶متری (kg)
۶	۳۰
۸	۴۳
۱۰	۵۳
۱۲	۶۳
۱۴	۷۵
۱۶	۸۵
۱۸	۹۷
۲۰	۱۱۳
۲۲	۱۳۳
۲۴	۱۴۴

 

وزن ناودانی ۱۲ متری

سایز ناودانی (cm)	وزن شاخه ۱۲متری سبک (kg)	وزن شاخه ۱۲متری سنگین (kg)
۵	۵۴	۶۷
۶.۵	۷۳	۸۵
۸	۸۴	۱۰۴
۱۰	۱۰۰	۱۲۳
۱۲	۱۴۰	۱۶۰
۱۴	۱۵۵	۱۹۵
۱۶	۱۷۰	۲۲۵
۱۸	۲۲۵	۲۶۵
۲۰		۳۰۵
۲۲		۳۵۳
۲۴		۴۰۵
۲۶		۴۵۵
۲۸		۵۰۲
۳۰		۵۵۵
۴۰	۴۲۰

 

نتیجه پایانی

در این مقاله به‌طور کامل در مورد ناودانی‌ها، ویژگی‌ها و مشخصات این محصول صحبت شد. ناودانی‌ها یکی از مهم‌ترین مقاطع فولادی ساخته‌شده با فرآیند نورد گرم هستند؛ البته در برخی از موارد با فرآیند نورد سرد هم تولید می‌شوند. این محصولات استحکام لازم برای حفظ زوایای فولادی و پروژه‌های ساختمانی را فراهم می‌کنند.

بنابراین شناخت انواع ناودانی، ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای آن بسیار مهم است. کاربرد ناودانی‌ها ممکن است بسته به صنعت متفاوت باشد؛ مثلا برای ساخت‌وساز، پل‌ها، محفظه‌ها، چارچوب درها و دیوار استفاده می‌شوند. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به قطعات خودروهای سنگین و محفظه‌هایی که برای ایمن‌سازی ساختمان استفاده می‌شود، اشاره کرد.

نظر شما در انواع مختلف ناودانی چیست؟ آیا تا به حال تجربه خرید هر یک از انواع ناودانی را داشته‌اید؟ از این محصول برای ساختمان‌سازی یا صنایع مختلف استفاده کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات خودتان را در این زمینه با ما و همراهان مهدفولاد به اشتراک بگذارید.