تفاوت ورق گرم و سرد چیست؟

اغلب مشتریان ما وقتی که قصد خرید ورق‌های فولادی را دارند، در مورد تفاوت‌ ورق گرم و سرد سؤال می‌پرسند و سپس سفارش خود را ثبت می‌کنند. به‌طور کلی ورق‌های فولادی را می‌توان به‌صورت نورد سرد و نورد گرم تولید کرد که هرکدام از این نوردها باعث می‌شود محصول نهایی شکل ظاهری و حتی قیمت متفاوتی داشته باشد.

در این مقاله می‌خواهیم به بررسی تفاوت ورق گرم و ورق سرد بپردازیم. اگر می‌خواهید در این مورد چیزی بدانید، حتما تا پایان این مقاله از مهدفولاد همراه ما باشید.

تفاوت ورق گرم و سرد چیست؟

تفاوت اصلی بین ورق گرم و ورق سرد در فرآیند تولید هرکدام است. "نورد گرم" به پردازش انجام‌شده با گرما اشاره دارد؛ درحالی‌که منظور از "نورد سرد" فرآیندهایی است که در دمای اتاق یا نزدیک به آن انجام می‌شود. ترکیبات متالورژیکی و رتبه‌بندی‌های عملکردی فولادهای با درجه‌ها و مشخصات مختلف می‌توانند تبدیل به نورد گرم یا نورد سرد شوند؛ از جمله فولادهای کربنی پایه و سایر فولادهای آلیاژی!

شاید این موضوع برای افرادی که در حوزه فولاد فعال هستند، ساده به‌نظر برسد؛ اما برخی از انواع فولاد برای کاربردهای خاص مناسب‌تر هستند. دانستن تفاوت ورق گرم و سرد و اینکه از کدام محصول استفاده کنید، می‌تواند به جلوگیری از خرج‌کردن بیش‌ازحد مواد خام و همچنین هزینه نهایی پروژه شما کمک کند. همچنین می‌تواند در زمان و هزینه پردازش اضافی هم صرفه‌جویی کند.

درک تفاوت ورق گرم و سرد می‌تواند برای افرادی که به‌صورت دائم در حال خرید این محصول هستند، موضوع مهمی باشد؛ بنابراین لازم است که از این موضوع آگاه باشید و در نهایت برای خرید تصمیم بگیرید.

از نظر مشخصات فیزیکی، فولادهای نورد سرد معمولا سخت‌تر و قوی‌تر از فولادهای نورد گرم استاندارد هستند. همانطور که فلز در دماهای پایین‌تر شکل می‌گیرد، سختی فولاد، مقاومت در برابر شکستگی کششی و مقاومت در برابر تغییر شکل به‌دلیل سخت‌شدن کار افزایش پیدا می‌کند. با این‌حال، این اقدامات اضافی طی این فرآیند می‌توانند تنش‌های داخلی را نیز در مواد ایجاد کنند.

اگر قبل از برش، سنگ‌زنی یا جوشکاری فولاد موردنظر از تنش کاسته نشود، این می‌تواند باعث تاب‌خوردگی فلز شود و کارایی خود را از دست بدهد. بسته به آنچه می‌خواهید بسازید، هرکدام از این ورق‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

مشخصات ورق سرد و ورق گرم

برا اینکه تفاوت ورق گرم و سرد را بدانید، لازم است از مشخصات هرکدام آگاه باشید. ورق‌های نورد سرد معمولا محصولاتی ضخامت کمتر از 3.0 میلی‌متر دارند و حتی با نام ورق روغنی هم در بازار شناخته می‌شوند.

سطح ورق سرد بسیار تمیز، مسطح و دارای انعکاس قوی است. سطح ورق نورد گرم معمولاً 1.5 میلی‌متر یا بیشتر بوده و رنگ آن خاکستری، قهوه‌ای و خاکی است. این محصول دارای سطح خشن‌تری نسبت به نوع ورق سرد است.

ورق گرم چیست؟

فولاد نورد گرم، فرآیند ساخت و حتی شکل‌دهی آسان‌تری دارد. فرآیند تولید این محصول از یک تکه شمش ثابت شروع می‌شود که با دمای 1700 درجه فارنهایت (926 درجه سانتیگراد) گرم می‌شود و سپس فولاد از طریق آسیاب به شکل خاص درمی‌آید. کل فرآیند در دمای بالا انجام می شود و در پایان محصول موردنظر خنک می‌شود.

سرد شدن ممکن است باعث جمع‌شدن فولاد شود؛ بنابراین کنترل کمتری روی اندازه و شکل نهایی وجود دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت چنین ورق‌هایی برای کاربردهایی که ابعاد و شکل ظاهری نهایی مهم است، کمتر استفاده می‌شود.

فولاد نورد گرم معمولا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شکل‌ها و تلرانس‌های دقیق ضروری نباشد. فولاد نورد گرم زمانی‌که ابعاد شکل نهایی از اهمیت بالایی برخوردار نیستند، انتخاب خوبی است. برخی از کاربردهای رایج فولاد نورد گرم عبارتند از:

1. ساخت لوله‌ها
2. ساخت‌وسازها
3. تولید درب و قفسه
4. ساخت قاب کامیون
5. قابل استفاده در خطوط راه‌آهن

مزایای استفاده از ورق گرم

فرآیند نورد گرم محبوب‌ترین شکل‌های نورد گرم هستند. این فرآیند در دمای اتاق خنک می‌شود و عاری از تنش‌های داخلی است که می‌تواند ناشی از فرآیندهای خاموش‌کردن یا سخت‌شدن کار باشد. ماده اولیه تولید ورق گرم، شمش فولادی است. طی این فرآیند ابتدا شمش‌ها را در دمای بالا گرم می‌کنند. استفاده از ورق گرم می‌تواند برای ساختمان‌سازی یا حتی صنایع مختلف مزایای زیادی را به همراه داشته باشد که عبارتند از:

• ساده‌تربودن فرآیند تولید
• ارزان‌تر از نورد سرد

معایب استفاده از ورق گرم

با این‌حال، فولاد نورد گرم بهترین کیفیت را ندارد. این محصول در طول فرآیند سردشدن کمی کوچک می‌شود و همین موضوع باعث خواهد شد که فلز با تنش‌های داخلی مواجه شود. تحمل ابعادی این ورق می‌تواند بین 2.5% متفاوت باشد. همچنین سطح دارای روکش فلزی است. برخی از معایب استفاده از ورق گرم عبارتند از:

1. عیوب ابعادی ناشی از گرم‌شدن (بسط) و سردشدن (کوچک‌شدن، تاب برداشتن)
2. بافت زبر روی سطح آن (قبل از رنگ‌آمیزی باید برداشته و صاف شود.)
3. تحریفات جزئی

ورق سرد چیست؟

ورق گرم طی فرآیند تولید گرم شده و سپس سرد می‌شود؛ اما فولاد نورد سرد در دمای اتاق گرم و سرد می‌شود و سپس دوباره نورد خواهد شد.

اصطلاح "نورد شده" اغلب فقط برای توصیف طیف وسیعی از فرآیندهای تکمیلی مانند تراشکاری، آسیاب‌کردن و پرداخت استفاده می‌شود که هر یک از آن‌ها مواد نورد گرم موجود را به یک محصول تصفیه‌شده‌تر تغییر می‌دهند. از نظر فنی، "نورد سرد" فقط برای ورق‌هایی اعمال می‌شود که بین غلتک‌ها فشرده می‌شوند.

اگرچه ورق سرد گران‌تر از ورق گرم است، اما مزایای ذکرشده آن را برای بسیاری از کاربردها مفید می‌کند. نمونه‌هایی از کاربردهای ورق سرد عبارتند از:

• مبلمان فلزی
• قطعات سازه‌ای
• ساخت لوازم خانگی
• تولید آب‌گرمکن
• ساخت ظروف فلزی
• ساخت ماهیتابه
• و...

مزایای استفاده از ورق سرد

برخلاف نورد گرم، نورد سرد با فلز کمتر از دمای تبلور مجدد آن رخ می‌دهد. کل فرآیند مانند نورد گرم شروع می‌شود تا بدون مقاومت زیاد، محصول اولیه را شکل دهد و پس از آن فلز در دمای اتاق خنک شود. برخی از مزایای استفاده از ورق سرد عبارتند از:

1. شکل دقیق
2. سطح صاف و براق‌تر
3. دارای لبه‌ها و گوشه‌های مشخص
4. دارای یکنواختی و صافی متحدالمرکز بهتر
5. دارای طیف وسیع‌تری از پرداخت‌های سطحی

همان‌طور که گفته شد، یکی از تفاوت ورق گرم و سرد این است که فولاد نورد سرد اغلب برای کاربردهای دقیق‌تر فنی یا مواردی که زیبایی‌شناسی مهم است، استفاده می‌شود؛ اما به‌دلیل پردازش اضافی معمولا قیمت بالاتری در بازار فولاد دارند. اغلب افرادی که بحث زیباشناسی برایشان مهم است و بالابودن قیمت هم برای آن‌ها اهمیتی ندارد، اقدام به خرید ورق سرد می‌کنند.

معایب استفاده از ورق سرد

همان‌طور که گفته شد، فولاد نورد سرد مزایای متعددی دارد که برخی از آن‌ها شامل افزایش استحکام، بهبود سطح، تلرانس‌‎های سخت‌‎تر و گزینه‌های متعدد است؛ اما چند معایب مربوط به فولاد نورد سرد وجود دارد. در مقایسه با فولاد نورد گرم، فولاد نورد سرد معمولا هزینه بیشتری برای تولید دارد و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده ممکن است فرآیند تولید این محصول را انجام ندهند.

یکی دیگر از معایب فولاد نورد سرد، چکش‌خواری کم آن است. تغییر شکل و دستکاری شکل فولاد نورد گرم آسان‌تر است؛ زیرا این فرآیند نیاز به حرارت دادن فولاد تا دمای تبلور مجدد یا بالاتر از آن دارد. با این‌حال، نورد سرد شامل فشرده‌سازی فولاد در زیر غلتک‌ها در دمای اتاق است و در نتیجه شکل‌دادن به آن را دشوارتر می‌کند.

چگونه ورق گرم و سرد را از هم تشخیص دهیم؟

تفاوت ورق گرم و ورق سرد از نظر شکل ظاهری به‌راحتی امکان‌پذیر است. شما از لحاظ شکل ظاهری به‌راحتی می‌توانید این دو محصول را از هم تشخیص دهید.

تفاوت ورق گرم و سرد از نظر شکل ظاهری

ورق نورد گرم با سطح فلس‌دار، لبه‌ها و گوشه‌های کمی گرد و همچنین سطح غیر‌روغنی برای کاربردهایی که زیبایی ظاهری مهم نیست، استفاده می‌شود. ورق سرد دارای روکش روغنی یا چرب، سطح بسیار صاف و لبه‌های بسیار تیز است.

رنگ ورق فولادی نورد سرد بسیار روشن بوده و همچنین دارای سطح مسطح است که از نظر ظاهری خوب و از نظر ضخامت استاندارد است. رنگ این محصول وقتی زنگ‌نخورده باشد، کمی به روشنی فولاد ضد زنگ می‌رسد؛ این در حالی است که سطح ورق نورد گرم ناهموار بوده و زمانی‌که زنگ‌نخورده باشد، به رنگ خاکستری است.

سطح ورق سرد فاقد پوسته اکسید است و کیفیت خوبی دارد. درحالی‌که بعد از تولید نورد گرم، سطح ورق کمی پوسته دارد و پس از آبکاری می‌توان آن را تا حدودی صاف کرد.

تفاوت ورق گرم و سرد از نظر میزان مقاومت

نورد سرد امکان تحمل کمتری نسبت به نورد گرم را فراهم می‌کند. در فلزکاری، اصطلاح "تلرانس" به ضخامت کلی فلز اشاره دارد. فولاد نورد سرد معمولاً نازک‌تر از فولاد نورد گرم بدون کاهش مقاومت است؛ در نتیجه نورد سرد تلورانس‌های سخت‌تری نسبت به سایر فرآیندهای فولادسازی ارائه می‌دهد.

تفاوت ورق گرم و سرد از نظر کارائی

محصولات تولیدشده توسط نورد گرم در صنایع جوشکاری و ساخت‌وساز برای ساخت اقلامی مانند خطوط ریلی، لوله‌ها، تیرآهن‌های I و ریل‌های محافظ استفاده می‌شود؛ دقیقا در مکان‌هایی که به تلرانس دقیق نیاز نیست. محصولاتی که معمولا با نورد سرد تولید می‌شوند شامل نوارها، ورق‌ها و میلگردهای فولادی هستند که معمولا کوچک‌تر از نمونه‌های نورد گرم خود هستند.

تفاوت ورق گرم و سرد از نظر قیمت

شاید شما سابقه و فعالیت زیادی در حوزه خرید و فروش مقاطع فولادی نداشته باشید، در چنین مواقعی برای اینکه تفاوت ورق گرم و سرد را بدانید، به‌راحتی می‌توانید از قیمت آن‌ها متوجه این موضوع شوید. معمولا قیمت ورق سرد در بازار فولاد به‌دلیل پردازش‌های اضافی، بالاتر است. اگر در زمان خرید محصول از فروشنده در مورد قیمت هرکدام از این محصولات سؤال پرسیدید، مطمئن باشید که آن محصولی که قیمت بالاتری دارد از ورق سرد ساخته شده است.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد تفاوت ورق گرم و سرد صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد، هرکدام از این محصولات کاربرد، ویژگی و حتی قیمت‌های مختلفی دارند و در مکان‌های خاصی استفاده می‌شوند. برای اینکه تفاوت ورق گرم و سرد را بدانید، باید به شکل ظاهری، کارایی و حتی قیمت این محصول توجه داشته باشید. ورق سرد می‌تواند ضخامت فولاد را تا 50 درصد کاهش دهد. سایر فرآیندهای نورد سرد نیز می‌توانند ضخامت فولاد را کاهش دهند؛ اما به اندازه نورد سرد کاملا سخت مؤثر نیستند.

هنگام انتخاب ماده مناسب برای محصول خود، مطمئن شوید که تفاوت این دو روش ساخت مواد را درک کرده‌اید. درنظر داشته باشید که اگر باتوجه به کاربرد موردنظرتان به ابعاد و تلرانس‌های دقیق نیاز ندارید، لازم نیست هزینه زیادی خرج کنید و همان ورق گرم را بخرید که بتوانید در هزینه‌های نهایی پروژه خود صرفه‌جویی کنید.

نظر شما چیست؟ آیا تا به حال تجربه خرید ورق سرد یا گرم را داشته‌اید؟ در زمان خرید چگونه توانسته‌اید این دو محصول را از هم تشخیص دهید؟ اگر در این زمینه تجربه دارید حتما برای ما و همراهان مهدفولاد بنویسید تا نظرات شما را بخوانیم. همچنین شما می‌توانید برای کسب مشاوره پیرامون تفاوت ورق گرم و سرد و خرید هر یک از این ورق‌های فولادی با کارشناسان ما در این مجموعه تماس بگیرید.